“O‘zbekistonning rivojlanish strategiyasi – 2030”: tahlil va istiqbollar

"O'zbekistonning rivojlanish strategiyasi – 2030": tahlil va istiqbollar.

Turdibekova Risolat Shermatovna

Toshkent arxitektura-qurilish universiteti o’qituvchisi

risolatturdibekova@gmail.com

Izoh: Mazkur ilmiy maqolada O'zbekistonning 2030-yilgacha bo'lgan rivojlanish strategiyasi iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy jihatlarni hisobga olgan holda tahlil qilingan. Tadqiqot strategiyani amalga oshirishning maqsadlari, vazifalari va mexanizmlarini joriy ma'lumotlar va tadqiqotlar asosida tahlil qilishni o'z ichiga oladi.

O'zbekiston 10-15 yildan keyin qanday bo'ladi, mintaqalar, tarmoqlar, hududlar kontekstida istiqbolga strategik nuqtai nazardan qarashda qanday jihatlarni hisobga olish kerak? Yangi yo'nalishlarni shakllantirish uchun zarur shart-sharoit yaratish, iloji bo'lsa, shu kunlarda bashorat qilingan har qanday omillarning salbiy ta'sirini oldini olish uchun bugun nima qilish kerak? Bular yurt taqdiriga befarq bo'lmagan inson tomonidan beriladigan savollardir. Ularning aksariyatiga javoblar "O'zbekiston-2030'' strategiyasi loyihasida berilgan. U yetti yilga mo'ljallangan bo'lib, "Yangi O'zbekiston''ni yaratish bo'yicha beshta yo'nalish va 100 ta aniq maqsadni qamrab oladi. Xalqimizning erkin va obod, qudratli Yangi O'zbekiston qurish irodasini ta'minlash, har bir fuqaroga o'z salohiyatini yuksaltirish, sog'lom, bilimli va ma'naviyatli avlodni voyaga yetkazish uchun barcha imkoniyatlarni yaratish, muhim bo'g'inga aylangan kuchli iqtisodiyotni shakllantirish maqsadida global ishlab chiqarishda, shuningdek kafolatlangan adolat , qonun ustuvorligi, xavfsizlik va barqarorlik tasdiqlangan“O‘zbekiston – 2030” strategiyasi., Yangi O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasini amalga oshirish jarayonida to‘plangan tajriba va jamoatchilik muhokamasi natijalari asosida ishlab chiqilgan. Yangi dasturiy hujjat sodda va hamma uchun tushunarli shaklda tayyorlangan va rivojlanishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha 100 ta maqsadni aniq shakllantirgan. Ularning 44 tasi har bir insonning salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun zarur shart-sharoit yaratishga qaratilgan. Ayni paytda ta'lim va sog'liqni saqlash, yoshlar siyosati hamda ijtimoiy-ma'naviy sohalardagi islohotlarga e'tibor qaratilmoqda. Rivojlanishning yana bir ustuvor yo'nalishi – barqaror iqtisodiy o'sish orqali aholi farovonligini ta’minlash bo‘lib, shu maqsadda bozorda raqobatbardoshlikni oshirish, bank tizimidagi islohotlarni jadallashtirish, shuningdek, aholi daromadlarini oshirish uchun bir qator ustuvor yo'nalishlar belgilab olindi. Strategiyaning yana bir ustuvor yo'nalishi suv resurslarini saqlash, atrof-muhitni muhofaza qilish va aholi uchun qulay ekologik sharoitlarni yaratishdir. Qonun ustuvorligini ta’minlash, xalqqa xizmat qiladigan davlat boshqaruvini barpo etish, davlat boshqaruvini takomillashtirish, sud-huquq tizimini isloh qilish taraqqiyotning ustuvor yo'nalishlari sifatida e'tirof etilgan. Ular "O'zbekiston-2030'' strategiyasining 16 ta maqsadida o'z ifodasini topgan. Ta'kidlash joizki, yuqoridagi islohotlarni amalga oshirish ko'p jihatdan yurt ichidagi tinchlikka bog'liq. Bu masalalar faol va ochiq tashqi siyosat yuritish, milliy xavfsizlikni mustahkamlash, shuningdek, jamiyatda millatlararo hamjihatlikni mustahkamlashga qaratilgan yana bir yo'nalishda o'z ifodasini topdi.

Prezident o'z saylovoldi dasturida 2030-yilgacha ta’lim va sog‘liqni saqlash sohalarini tubdan yaxshilash vazifasini belgilab berdi. "O'zbekiston 2030'' strategiyasida maktabgacha ta'lim, maktab, kasb-hunar va oliy ta'lim muassasalarida yetti yil davomida erishilishi lozim bo'lgan asosiy ko'rsatkichlar o'z ifodasini topgan. Xususan, 2030-yilga borib maktabgacha taʼlim muassasalari bilan qamrovni 80 foizdan 100 foizga oshirish rejalashtirilgan. Pedagogik kadrlar maqomini oshirish, ularning bilim va malakasini xalqaro andozalarga moslashtirish maqsadida mingdan ortiq pedagoglar xorijda malaka oshirmoqda. Shuningdek, respublikamizning chekka va borish qiyin bo'lgan hududlaridagi 715 ta umumta’lim maktablari o'quvchilarini bepul avtobuslar bilan ta'minlash ko'zda tutilgan. Ushbu strategiya doirasida oliy o'quv yurtlariga kiruvchi talabalar ulushini hozirgi 9 foizdan 50 foizga oshirish ko'zda tutilgan. Soha uchun yana bir muhim masala oliy o'quv yurtlarini talabalar turar joyi bilan ta'minlash masalasi ekanligini ham e'tiborga olish joiz. Shu munosabat bilan yaqin yetti yilda 150 mingta talabalar turar joyi qurilib, foydalanishga topshirilishi rejalashtirilgan.

Aholi salomatligini mustahkamlash, sifatli tibbiy xizmat ko'rsatish mamlakatimizning ustuvor yonalishlaridan biridir. Hujjatda o‘rtacha umr ko‘rishni 78 yoshga yetkazish, bolalar va ayollar o‘limini kamaytirish, saraton kasalligini kamaytirish, 55 va undan katta yoshdagi aholini yiliga kamida ikki marta profilaktik skrining va sog‘lomlashtirish dasturlarini o‘tkazish kabi asosiy vazifalar belgilangan, hamda sog'lom turmush tarzi va to'g'ri ovqatlanishni targ'ib qilish. Bundan tashqari, "O'zbekiston – 2030'' strategiyasida ijtimoiy sohaga ham katta e'tibor qaratilgan: 2026-yilga qadar qashshoqlikni ikki baravar kamaytirish va 2030-yilga qadar uni keskin qisqartirish choralari ko'riladi. Sanoat rivojlanishi hisobiga ham yoshlar ishsizligining qisqarishi kutilmoqda. Biroq, bu maqsadlarning barchasiga o'z vaqtida erishish katta miqdordagi investitsiyalarni jalb qilishni talab qiladi. "O'zbekiston – 2030'' strategiyasida davlat-xususiy sheriklik doirasida 250 milliard AQSh dollari, shundan 110 milliard AQSh dollari xorijiy investitsiyalar, 30 milliard AQSh dollari miqdorida sarmoya jalb etish ko'zda tutilgan. Bu O'zbekistonning tashqi sheriklar uchun ochiqligini va iqtisodiy hamkorlik sohasida hamkorlikka tayyorligini tasdiqlaydi. "O'zbekiston – 2030'' taraqqiyot strategiyasi mamlakatimiz taqdiridan manfaatdor bo‘lgan har bir respublikamiz fuqarosi uchun muhim dasturdir. Uning maqsadi Vatan taraqqiyoti va barcha fuqarolar manfaatlarini ta'minlashdan iborat. Belgilangan maqsadlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun sa'y-harakatlarni kuchaytirish, butun jamiyatning hamjihatligi zarur.

Adabiyotlar ro'yxati:

1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston – 2030'' strategiyasi to'g'risidagi farmoni https://lex.uz/uz/docs/6600404